Dopamin Etkisiyle Oluşan Sosyal Medya Bağımlılığının Fen Lisesi Öğrencilerinin Ders Çalışma Tutumlarına Olan Etkisi
Özet Görüntüleme: 143
/ 
PDF İndirme: 80
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14576679Anahtar Kelimeler:
Dopamin, Sosyal Medya, Fen LisesiÖzet
Beynimiz tarafından üretilen ve davranışları motive etmede başrol oynayan bir kimyasal olan dopaminin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının öğrencilerin ders çalışma tutumları ile yakından ilişkili olduğu düşünülmektedir. Yapılan literatür taramasında sosyal medya bağımlılığı üzerine birçok çalışmanın yapıldığı görülmüş ancak dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini konu alan bir araştırmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın başlıca amacını da dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini ortaya çıkarmak oluşturmuştur.
Odak grup görüşmesi yöntemiyle yapılan bu çalışma, Osmaniye ili Kadirli ilçesinde yer alan bir devlet fen lisesinde, 2023-2024 öğretim yılında dördü kız, dördü erkek toplam sekiz öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini fen lisesi öğrencileri, örneklemini ise görüşmeye katılan bu sekiz öğrenci oluşturmuştur. Araştırmaya ilçede bulunan özel fen liseleri, Anadolu liseleri ve meslek liseleri öğrencileri dahil edilmemiştir.
Dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini ortaya çıkarmak amacıyla katılımcılara toplam yedi soru sorulmuş ve ayrıntılı cevap alınmaya çalışılmıştır. Bunun için öğrencilere, ders çalışırken telefonu yanlarında bulundurup bulundurmadıkları, sosyal medya bildirimlerine anında bakıp bakmadıkları, bu ortamlarda günde yaklaşık ne kadar vakit harcadıkları ve kendilerini bağımlı olarak görüp görmedikleri gibi sorular yönlendirilmiştir. Ayrıca sosyal medya kullanımının ruhsal durumlarını nasıl etkilediği de öğrenilmeye çalışılmıştır.
Sonuç olarak, dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına büyük oranda etki ettiği görülmüş fakat söz konusu öğrencilerin bu durumun farkında olduğu ve yaşamsal öneme sahip durumlarda sosyal medya kullanımını askıya almayı başarabildikleri anlaşılmıştır.
Referanslar
Akbaba, T., & Kaya, M. (2022). Ortaöğretime Devam Eden Öğrencilerde Problemli İnternet Kullanımının Akademik Güdülenmeye Etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(33), 1-19. Erişim adresi: https://doi.org/10.35675/befdergi.712372 Erişim tarihi: 28.12.2023.
Akdemir, N.T. (2013). İlköğretim öğrencilerinin Facebook tutumları ile akademik erteleme davranışları ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Arlı, E. (2013). Barınma Yerinin Üniversite Öğrencilerinin Kişisel ve Sosyal Gelişim ve Akademik Başarı Üzerindeki Etkilerinin Odak Grup Görüşmesi ile İncelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi (2), 173-178. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/higheredusci/issue/61507/918470#article_cite Erişim tarihi:19.11.2023.
Arslan S, Ceylan B, Koçoğlu D. Hemşirelik Öğrencilerinin Ders Çalışma Yaklaşımları. HUHEMFAD. 2015;2(2):59-6. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunhemsire/issue/7859/103409#article_cite Erişim tarihi:19.11.2023.
Ayhan, B., & Köseliören, M. (2019). İnternet, Online Oyun ve Bağımlılık. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 6(1), 1-30. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/751430 Erişim tarihi:19.11.2023.
Cleveland Clinic, (2022). "Dopamine: WhatIt Is, Function&Symptoms"Erişim adresi: (Dopamine: WhatIt Is, Function&Symptoms (archive.org), Erişim tarihi:21.11.2023.
Çokluk, Ö., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2011). A Qualitative Interview Method: Focus Group Interview. Journal of Theoretical Educational Science, 4(1), 95-107. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/304155 Erişim tarihi:12.11.2023.
Demirezen, S., & Akhan, N. E. (2013). İlköğretim Öğrencilerinin Ders Çalışma Üzerine Algıları. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 169-183. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/149903 Erişim tarihi: 02.12.2023.
Deniz, L., & Gürültü, E. (2018). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 355-367. Erişim adresi: https://doi.org/10.24106/kefdergi.389780 Erişim tarihi: 30.11.2023.
Duman, S. (2016). Ergenlerin problemli internet kullanımı ile akademik başarı ve ertelemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi/Konya.
Göksu, H., & Gültekin, M. (2023). Ergenlerin Sosyal Medya Bağımlılığının Akademik Başarılarıyla İlişkisi ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(239), 1897-1912. Erişim adresi: https://doi.org/10.37669/milliegitim.1193416 Erişim tarihi: 08.11.2023.
Gönç Şavran, T. (2012). Nicel ve Nitel Araştırmalarda Kullanılan Araştırma Teknikleri Editör: Temmuz Gönç Şavran, Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri. Eskişehir. 64-105.
Gülcan, C. (2021). Nitel Bir Veri Toplama Aracı: Odak (Focus) Grup Tekniğinin Uygulanışı ve Geçerliliği Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 94-109. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1528593 Erişim tarihi:28.10.2023.
Haynes, T. (2018). Dopamine, Smartphones &You: A battleforyour time, Harvard University, Erişim adresi, https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2018/dopamine-smartphones-battle-time/ Erişim tarihi: 19.11.2023.
Işık, E., & Semerci, Ç. (2019). Nitel Araştırmalarda Veri Üçgenlemesi Olarak Odak Grup Görüşmesi, Bireysel Görüşme ve Gözlem. Turkish Journal of Educational Studies, 6(3), 53-66. Erişim adresi: https://doi.org/10.33907/turkjes.607997 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/837751 Erişim tarihi: 08.12.2023.
Kara, T. (2013). Sosyal Medya Endüstrisi: İnsan, Toplum, Ekonomi, İstanbul, Beta yayıncılık.
Kocadaş, B. (2023). Üniversite Gençliğinin Bağımlılık Üzerine Düşünceleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 171-184. Erişim Adresi: https://doi.org/10.33437/ksusbd.12432807 Erişim tarihi:28.11.2023.
Koyuncu, M. K., Gültekin, C., Sanal, E. B., Uçar, Ş. H. (2023). 12. Sınıf Öğrencilerinin Akıllı Telefon Kullanımı Bağımlılıkları ile Matematik Ders Başarıları Arasındaki İlişki. İZÜ Eğitim Dergisi, 5(10), 189-202. Erişim adresi: https://doi.org/10.46423/izujed.1342459 Erişim tarihi; 25.11.2023.
Kumcağız, H., Özdemir, T. Y., & Demir, Y. (2019). Ergenlerde Sosyal Medya Kullanımının Akademik Başarı ve Arkadaşlık İlişkilerine Etkisi. International Journal of Social Science Research, 8(2), 1-17. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/912202 Erişim tarihi:18.11.2023.
Morgan, D.L. (1997). Focus Groups As Qualitative Research. California: SAGE.
Muslu, M., & Gökçay, G. F. (2019). Teknoloji Bağımlısı Çocuklarda Obeziteye Neden Olan Risk Faktörleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 72-79. Erişim adresi, https://dergipark.org.tr/en/pub/gumussagbil/issue/46106/482807#article_citeErişim tarihi: 29.11.2023.
Özdemir, Z. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 91-105. Erişim adresi: https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2019.7/2.91-105 Erişim tarihi: 12.12.2023.
Paşalı Taşoğlu, N., & Koca, İ. (2022). Türkiye’de İletişimcilerin Sosyal Medyada Üretilen İçeriklere Bakışına Dair Bir Öngörü: Tik Tok’a Yönelik Odak Grup Çalışması. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 12(3), 809-832. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2339942 Erişim tarihi: 02.11.2023.
Sahin, C. (2017). ThePredictive Level of Social Media Addictionfor Life Satisfaction: A Study on UniversityStudents. Turkish Online Journal of EducationalTechnology-TOJET, 16(4), 120-125.Erişim adresi, https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1160611.pdfErişim tarihi: 22.11.2023.
Şahsuvaroğlu, T., & Ekşi, H. (2013). Odak Grup Görüşmeleri ve Sosyal Temsiller Kuramı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 28(28), 127-139. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/maruaebd/issue/367/2097#article_cite Erişim tarihi: 26.12.2023.
Şimşek, C., Halıcı, C., Ayaz Dursun, B., Gür, O. (2023). Lise Öğrencilerinin Teknoloji Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 80-95. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mrefdergi/issue/75602/1198244#article_cite Erişim tarihi: 24.12.2023.
TDK Sözlük, (2023). Ders çalışma, Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 28.09.2023.
TDK Sözlük, (2023). Tutum, Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 23.09.2023.
Tutgun-Ünal, A. (2019). İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığının İncelenmesi: Üsküdar Üniversitesi Örneği. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi (2), 49-80. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kiad/issue/61061/906573#articlecite Erişim tarihi: 15.12.2023.
Tutgun-Ünal, A., & Deniz, L. (2020). Sosyal Medya Kuşaklarının Sosyal Medya Kullanım Seviyeleri ve Tercihleri. OPUS International Journal of SocietyResearches, 15(22), 1289-1319. Erişim adresi: https://doi.org/10.26466/opus.626283 Erişim tarihi: 18.12.2023.
Urfalıoğlu, M., Şahin, S., & Kürkçü, M. (2021). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin “Sosyal Medya” Kullanım Amaçlarının İncelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 442-454.Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1486214 Erişim tarihi:18.11.2023.
Wayback Machine, (2020). "Dopamine: WhatItDoesforYouandRelatedConditions".Erişim adresi: (Dopamine: Role, RelatedConditions, andTreatments (archive.org)) Erişim tarihi:21.11.2023.
Yengin, D. (2019). Teknoloji Bağımlılığı Olarak Dijital Bağımlılık. Turkish Online Journal of Design Art andCommunication, 9(2), 130-144. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tojdac/issue/44330/547789#article_citeErişim tarihi: 29.11.2023.
Yeşilay. (2021). Bağımlılık Nedir. Erişim adresi: https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/bagimlilik-nedir Erişim tarihi: 22.11.2023.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
