JURGEN HABERMAS’TA KAMUSAL ALAN VE SOSYAL MEDYA KAVRAMLARI ÜZERİNE


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15721458Anahtar Kelimeler:
Akademik BaşarıÖzet
Özet
Frankfurt Okulu’nun ilk kuşak temsilcileri, bireyin totaliter rejimlerin tahakkümü altında hapsolmasını yoğun bir şekilde eleştirmişler ancak ortaya bir çare de koymamışlardır. Öte yandan Okul’un ikinci kuşak düşünürlerinden olan Jürgen Habermas, 1962’de yayımladığı Kamusallığın Yapısal Dönüşümü’nde ilk kuşağa kıyasla meseleye daha iyimser yaklaşmıştır. Okul’un ikinci kuşak düşünürlerinin farklı disiplinlere dair kavramsallaştırmalarını Eleştirel sosyal teori adı altında sentezlemeye çalıştığı kitapta ayrıca Aydınlanma, kavramını ele alır. Ona göre Aydınlanma, tamamlanmamış bir teoridir ve zamanla modern toplumlar için araçsal bir rasyonalite‘ye dönüşmüştür. Habermas, bu çalışmasında ayrıca bir zamanlar asistanlığını yaptığı Adorno’nun kamusal alan kavramını ele alır ve sosyal medyanın yeni bir kamusal alan olarak tanımlanmasını önerir. Ardından meseleyi İletişimsel Teori ve yeni sosyal medya yaklaşımları bağlamında genişçe tartışır. Bu çalışmada doküman analizi yöntemiyle yazarın gerek adı geçen kitapta gerekse başka eserlerinde kamusal alan ve sosyal medya kavramlarına dair görüşleri ortaya konacaktır.
Anahtar Kelimeler: Frankfurt Okulu, Jurgen Habermas, kamusal alan, sosyal medya.
Abstract
The first generation representatives of the Frankfurt School heavily criticized the individual being trapped under the domination of totalitarian regimes, but they did not offer a solution. On the other hand, Jürgen Habermas, one of the second generation thinkers of the School, approached the issue more optimistically compared to the first generation in The Structural Transformation of the Public Sphere, which he published in 1962. In the book, in which he tried to synthesize the conceptualizations of the second generation thinkers of the School regarding different disciplines under the name of Critical Social Theory, he also addressed the concept of Enlightenment. According to him, Enlightenment is an incomplete theory and has turned into an instrumental rationality for modern societies over time. In this work, Habermas also addresses the concept of public sphere by Adorno, for whom he was once an assistant, and suggests that social media be defined as a new public sphere. Then, he discusses the issue extensively in the context of Communicative Theory and new social media approaches. In this study, the author’s views on the concepts of public sphere and social media, both in the aforementioned book and in his other works, will be revealed through document analysis.
Key Woeds: Frankfurt School, Jurgen Habermas, public sphere, social media.
Referanslar
Armağan, A., & Nimet, O. (2012, Mayıs 2–4). Küresel kamuoyunun yükselişinde internet kullanım pratikleri: Üniversite gençliğinin farkındalığı üzerine yapılan bir araştırma. II. Uluslararası İletişim Sempozyumu, Manas Üniversitesi İletişim Fakültesi, Kırgızistan, 153–166.
Curran, J. (1997). Medya ve demokrasi: Yeniden değer biçme (S. İrvan, Çev.). Ankara: Ark Yayınları.
Demir, G. (2011). Habermas ve Foucault: Müzakereci demokrasi ve yönetimsellik. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 1–14.
Doğan, E. (2014). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi ilişkisine eleştirel yaklaşım. Şişli Akademi Dergisi, 2014(1), 53–61.
Doğan, E. (2014). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi ilişkisine eleştirel yaklaşım. Şişli Akademi Dergisi, 1, 53–61.
Durusoy, H. (2012). Kamusal alan; diyolojik demokrasi ve sosyal medya. http://www.haydardurusoy.com/kamusal-alan-diyalojik-demokrasi-ve-sosyalmedya/ (Erişim tarihi: 8 Nisan 2015)
Habermas, J. (1981). The theory of communicative action (Vol. 1–2). Beacon Press.
Habermas, J. (1989). The structural transformation of the public sphere: An inquiry into a category of bourgeois society (T. Burger & F. Lawrence, Trans.). MIT Press. (Orijinal eser 1962 yılında yayımlanmıştır.)
Habermas, J. (1997). Kamusallığın yapısal dönüşümü (T. Bora & M. Sencer, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Habermas, J. (2002). Öteki olmak, ötekiyle yaşamak (İ. Aka, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Habermas, J. (2004). İdeoloji olarak teknik ve bilim (M. Tüzel, Çev.) (5. baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kaplan, K., & Ertürk, E. (2012). Dijital çağ ve bireyin ideolojik aygıtları. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication (TOJDAC), 2(4). 77-82. http://www.tojdac.org/tojdac/Volume2-Issue4_files/tojdac_v02i402.pdf
Korumaz, M., & Murphy, M. (2018). Sosyal teori ve eğitim: Foucault, Habermas, Bourdieu ve Derrida’yı anlamak (ss. 161–184). Konya: Eğitim Yayınevi.
Mayfield, A. (2010). What is social media? http://www.icrossing.com/sites/default/files/what-is-social-media-uk
Timisi, N. (2003). Yeni iletişim teknolojileri ve demokrasi. Ankara: Dost Kitabevi.
Timur, T. (2008). Habermas'ı okumak (Vol. 56). İstanbul: Yordam Kitap.
Topbaş, H. A., & Doğan, A. (2016). Toplumsalın yeni agorası olarak sosyal medya: Eleştirel yaklaşım. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 12-22.
Vegen, C. (2013). Demokratik ve yeni bir kamusal alan olarak sosyal medya. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 119–135.
Vegen, C. (2013). Demokratik ve yeni bir kamusal alan olarak sosyal medya. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 119–135.
Vural, Z., & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’ne yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 5(20): 45-52.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.