LİSE ÖĞRENCİLERİNDE DİNDARLIK VE DİJİTAL MAHREMİYET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ


Özet Görüntüleme: 234 / PDF İndirme: 71

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12532438

Anahtar Kelimeler:

Dijital Mahremiyet, Din, Dindarlık, Lise Öğrencileri, Mahremiyet

Özet

Yapılan araştırmada lise öğrencilerinde dindarlık ve dijital mahremiyet arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemi olarak ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında Çorum il merkezinde eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Toplamda 374 öğrenci örneklemi üzerinde çalışılmıştır. Veriler SPSS 26.0 kullanılarak çevrimiçi toplanmış ve analiz edilmiştir. Motivasyonel Dindarlık Ölçeği ve Ergenler İçin Sosyal Medya Mahremiyetini Koruma Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin normal dağıldığı tespit edilmiş ve parametrik testler uygulanmıştır. Değişkenlerin karşılaştırılmasında t testi ve Anova testi uygulanmıştır. Farklılıkların anlamlı olmaları durumda Hochberg ve Welch testi ile Games-Howell çoklu karşılaştırma testleri uygulanmıştır. Değişkenlerin karşılaştırılmasında yaş, okul türü ve sınıf düzeyi gibi demografik faktörlerin etkisi incelenmiştir. Dindarlık ile dijital mahremiyet arasındaki ilişki Pearson Korelasyon Analizi ile belirlenmiş ve grafikle gösterilmiştir. Lise öğrencilerinin dindarlık ve dijital mahremiyet düzeyleri arasında pozitif yönlü, orta düzey ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Referanslar

Acılar, A. ve Mersin, S. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Facebook Kullanımı ile Mahremiyet Kaygısı Arasındaki İlişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(54), 103–114.

Ahmedi, E. Ş. (2023). Mahremiyet, Dindarlık ve Sosyal Medya Bağımlılığı Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 6(1), 25-46.

Akıncı Vural, Z. B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 5(20), 3348-3382.

Aydın, C. (2017). Üniversite öğrencilerinin dini tutum ile hayattaki anlam düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(4), 89-108.

Aydın, E. K. (2023). Dindarlık ve sosyal medya bağımlılığı ilişkisi̇ üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi, 99-100.

Barkuş, F. ve Koç, M. (2019). Dijital mahremiyet kavramı ve ilgili çalışmalar üzerine bir derleme. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 35-44.

Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi.

Coştu, Y. (2009). Toplumsallaşma sürecinde dindarlığı etkileyen faktörler (Samsun örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuzmayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.

Çaycı, B. ve Karagülle, A. E. (2014). X kuşağından Z kuşağına değişen mahremiyet algısı. In International Trends and Issues in Communication & Media Conference (pp. 190-196).

Dedeoğlu, S. G. (2014). Özgürlük, mahremiyet, demokrasinin değeri ve bilişim toplumunda maruz kaldığı tehditler. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 9(34), 5887-5897.

Dursun, A. (2020). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının dindarlık düzeylerinin ve dini gruplara yönelimlerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.

Erkol, M. (2004). Din-dindarlık kavramları ve sosyolojik bir yöntem olarak dindarlık ölçekleri (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Eryılmaz, A. (2021). Dijital çağda lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ile değişen mahremiyet algısı (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.

Esen, A. (2018). Sosyal medyada mahremiyetin ifşası: Namık Kemal Üniversitesi akademisyenleri üzerine yapılan bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.

Göçmen, T. L. (2018). Toplumsal yaşamda bireyin mahremiyet yönelimleri: sosyal ağ kullanıcıları üzerine bir saha araştırması (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Güner, B. (2021). Üniversite Öğrencilerinin Motivasyonel Dindarlık Düzeylerinin Yaş ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(4), 2042-2054.

Hökelekli, H (2017). Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 13. Basım.

İnce, N. (2019). Dindarlık ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi: Burdur örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Kaleli, R. T. (2022). Geçmişten Günümüze Kuşaklar, Sosyal Medya Kullanımı ve Mahremiyet Bilinci: Kuşaklar Örneği. Z Kuşağı, Sosyal Medya ve Mahremiyet Gençlik Sempozyumu, 11-26.

Kaplan, İ. (2017). Üniversite öğrencisi sosyal medya kullanıcılarının mahremiyet algısı (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.

Karabağ, R. (2022). Bireysel ve Toplumsal Hayatta Dindarlık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (52), 79-106.

Karagülle, A. E. (2015). Günümüzde değişen mahremiyet algısının sosyal ağlar bağlamında incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (24. Basım). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.

Kocagöz, E., Göksu, N., Bakan, İ. ve Karakuş, F. N. (2020). Mahremiyet ve Dindarlık Perspektifinden Sosyal Medya Platformlarında Görsel Paylaşımının İncelenmesi: KSÜ Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 83-101.

Kodak, D. (2018). Düşünümsel Modernitede Mahremiyeti Yeniden Tanımlamak: Kuşaklararası Bir Araştırma. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences (54), 85-116.

Kozani, R. (2022). Z Kuşağı Mahremiyet Anlayışının Sosyal Medyadaki Yansımaları: Sosyal Medya ve Mahremiyet. Z Kuşağı, Sosyal Medya ve Mahremiyet Gençlik Sempozyumu, 55-68.

Köklü, N., Büyüköztürk, N. ve Çokluk, Ö. (2007). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (2. Baskı). Pegem Akademi Yayınları, Ankara.

Kuzgun, Y. ve Sevim, S. A. (2004). Kadınların çalışmasına karşı tutum ve dini yönelim arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 14-27.

Kütükoğlu, E. (2021). Kuşaklar bağlamında sosyal medya ve mahremiyet. Eğitim Yayınevi.

Marangoz, M., Yeşildağ, B. ve Saltık, İ. A. (2012). E-ticaret işletmelerinin web ve sosyal ağ sitelerinin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Journal of Internet Applications and Management, 3(2), 53-78.

Martı, H. (2009). Hz. Peygamber’in Hadislerinde Bir Değer Simgesi Olarak Beden ve Mahremiyeti. Marife, 9(2), 9-23.

Nişancı, Z. (2023). Türkiye İnanç ve Dindarlık Araştırması (TİDA) “Sayılarla Türkiye’de İnanç ve Dindarlık”. Mahya Yayıncılık. 44,204.

Odabaş, Ö. G., İlhan, T., ve Kılıçer, K. (2021). Ergenler İçin Sosyal Medya Mahremiyetini Koruma Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Bağımlılık Dergisi, 22(4), 341-359.

Özden, B. (2022). Dijital Çağ ve Ahlaki Değerler Üzerine Bir İnceleme. Sosyal Medya ve Mahremiyet, Z Kuşağı, Sosyal Medya ve Mahremiyet Gençlik Sempozyumu 97-108.

Peker, H. (2012). Kur’an’a göre dindarlığın boyutları. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 12(2), 41-49.

Peker, H. (2016). Din psikolojisi (13. basım). İstanbul: Çamlıca Yayınları.

Sabancı, S. Y. (2018). Sosyal medya okuryazarlığı: facebook ve instagram örneği (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Sarı, Ö. (2012). Türkiye’de facebook kullanıcılarının mahremiyet algısı ve kimlik inşası üzerine bir çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Tabachnick, B.G. ve Fidell L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson.

Türkiye İstatistik Kurumu (2023). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407 Erişim Tarihi: 29 Ağustos 2023.

Türten, E. (2018). Yüksek lisans öğrencilerinin sosyal medyada mahremiyet algısı: Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi (29. Özel Sayısı), 143-162.

Uysal, V., Turan, Ş., Işık, Z., ve Çalışma, Ö. (2014). Motivasyonel dindarlık ölçeği (MMRI) üzerine bir değerlendirme. Journal of Islamic Research, 25(1), 15-27.

Uysal, V. ve Turan, Y. (2019). Üniversite öğrencilerinde sürekli kaygı, dindarlık ve saldırganlık eğilimleri arasındaki ilişkiler. Bilimname, 2019(40), 67-104.

Yaman, D. ve Kaya, S. (2018). Ortaöğretim Öğrencilerinin Sosyal Medyada Mahremiyet Algılarının İncelenmesi. Conference: International Symposium on Communication in the Digital Age, Mersin. 115-124.

Yapıcı, A. (2006). Yeni Bir Dindarlık Ölçeği ve Üniversiteli Gençlerin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyi: Çukurova Üniversitesi Örneği. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 6(1), 66-116.

Yapıcı, A. (2008). Kadın dindarlığı algısal bir yanılgı mı yoksa gerçeklik mi. Kadın Dindarlığı. Diyanet Dergisi, 207, 19-23.

Yılmaz, K. (2013). Üniversite öğrencilerinin dini yönelimleri ile bireysel değerleri arasındaki ilişki. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 129-146.

Yılmaz, S. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin dindarlık düzeyi ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.

İndir

Yayınlanmış

2024-06-20

Nasıl Atıf Yapılır

AKTÜRK, Çağlar, ÇAVDAR, E., BAYAR, F., & AKTÜRK, F. K. (2024). LİSE ÖĞRENCİLERİNDE DİNDARLIK VE DİJİTAL MAHREMİYET ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ. Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 31–50. https://doi.org/10.5281/zenodo.12532438