İlkokul Öğretmenlerinin Üstün Zekalı Öğrencilere Yönelik Algıları
Özet Görüntüleme: 145
/ 
PDF İndirme: 115
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10466774Anahtar Kelimeler:
Üstün zekalı öğrenci, öğretmen algısı, metaforÖzet
Araştırmanın amacı sınıfında üstün zekalı tanısı almış öğrencisi bulunan ilkokul öğretmenlerinin üstün zekalı öğrencilere yönelik algılarının belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseninde tasarlanan araştırmada üstün zekalı öğrenciler birer olgu olarak kabul edilmiştir. Veriler bu öğrencilerle çalışma imkânı olan ilkokul öğretmenlerinden elde edilmiştir. Araştırmanda öğretmen algılarının belirlenebilmesi amacıyla metaforlardan yararlanılmıştır. Araştırmada ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada veriler metaforlar aracılığıyla elde edildiğinden veri toplama aracı olarak Metafor Belirleme Formu kullanılmıştır. Elde edilen metaforlar üzerinde gerekli analizler yapıldıktan sonra metaforlar ikinci kodlayıcıya gönderilmiştir. Kodlayıcılar arasındaki güvenirlik .87 olarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin üstün zekalı öğrencilere yönelik geliştirdikleri metaforlar yedi kategoride toplanmıştır. Bu metaforlar kararlı olma, hızlı öğrenebilme, çok yönlü olma, eşsiz olma, yaratıcı olma ve kolay öğrenmedir. En yüksek frekansa sahip metafor keşfedilmeyi bekleme kategorisinde en az frekansa sahip metaforlar ise yaratıcı birey olma ve kolay öğrenme kategorilerinde yer almaktadır. Öğretmenlerin, üstün zekalı öğrencilerin keşfedilmesi gerektiği, öğrenmede ve amaca ulaşmada kararlı oldukları, öğrencilerin akranlarına göre kolay ve hızlı öğrendikleri, çok yönlü oldukları, az görülen sayı ve nitelikte oldukları ve yaratıcı özelliklere sahip oldukları algılarına sahip oldukları belirlenmiştir. Bu sonuçlar ilkokul öğretmenlerinin üstün zekalı öğrencileri normal gelişim gösteren öğrencilerden farklı algıladıkları şeklinde yorumlanabilir. Öğretmenlerin üstün zekalı öğrencilere yönelik daha kapsamlı algılarına ulaşmak amacıyla daha fazla öğretmen ve farklı veri toplama araçları ile yeni araştırmalar yapılabilir. Ayrıca farklı öğretim düzeyinde görev alan öğretmenlerin üstün zekalı öğrencilere yönelik görüşlerini belirlemeye yönelik araştırmalar da yapılabilir. Araştırma sonucunda üstün zekalı öğrencilerin yedi özelliğinin ön plana çıkarılmış olmasından hareketle, öğretmenlere üstün zekalı öğrencilere yönelik hizmet içi eğitimler verilebilir.
Referanslar
Akar, İ. ve Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212.
Akar, İ. ve Şengil-Akar, Ş. (2012). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin üstün yetenek kavramı hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2(20), 423-436.
Ataman, A. (1982). Üstün Zekâlı çocuklara ana-babaları ve öğretmenleri nasıl yardımcı olabilir. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 15(1), 335-344.
Aydın, S. ve Şentürk, Ş. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin özel yetenekli çocuklara yönelik algıları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 413-432.
Bakan, M. ve Onat, R. (2019). Özel Yeteneklilerin Özellikleri ve Gelişimleri. O. Kılıç ve M. Çitil (Ed.) Özel yetenekli öğrencim var: İçinde. Ankara: MEB.
Bildiren, A. ve Çitil, M. (2019). Özel Yetenekli Çocukların Tanılanması. O. Kılıç ve M. Çitil (Ed.) Özel yetenekli öğrencim var: İçinde. Ankara: MEB.
Bolat, H. (2020a). Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilere açılan kapı: bilim ve sanat merkezleri. A. Çoban (Ed.) Eğitim araştırmaları: İçinde. Ankara: İKSAD Yayınevi.
Bolat, H. (2020b). Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin bilim ve sanat merkezindeki ve okuldaki sosyal bilgiler dersine yönelik metaforik algıları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1135-1144.
Bolat, H. (2022). Üstün zekalı öğrenciler. (Ed. A. Babaroğlu). Erken çocukluk eğitimine giriş İçinde. İzge Yayıncılık.
Bolat, H. ve Yanpar Yelken, T. (2020). Özel yetenekli lise öğrencilerinin aile ve okula yönelik demokratik ortam algılarının belirlenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 252-268.
Çapan, B. E. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 140-154.
Dağlıoğlu, H. E. (2014). Erken çocukluk döneminde üstün yetenekli çocuklar. İ. H. Diken (Ed.) Erken çocukluk eğitimi: İçinde. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Ekinci, A., Sümer, S., Bozan, S. ve Çete, U. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrencilere ilişkin algıları: metaforik bir çalışma. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 1-20.
Eraslan Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi, 3(12), 140-154.
Kıldan, A. O. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 3(19), 805-818.
MEB. (2010). Bilim ve Sanat Merkezleri süreçleri iç denetim raporu. MEB İç Denetim Birimi Başkanlığı.
MEB. (2022). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf. Erişim: 16.10.2022.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (Çev. Ed. S. Akbaba-Altun ve A. Ersoy) Ankara: Pegem Akademi.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir) Ankara: Pegem Akademi.
Sak, U. (2014). Yaratıcılık gelişimi ve geliştirilmesi. Ankara: Vize Yayıncılık.
Seyhan, B. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algıları ile tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Siegle, D. ve Powell, T. (2004). Exploring teacher biases when nominating students for gifted programs. Gifted Child Quarterly, 48, 21-29.
Şahin, F. (2012). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik eğitim programının etkililiği. [Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Şirin, E. (2021). Öğretmenlerin özel yeteneklilere yönelik algıları. [Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Sumreungwong, U. (2003) Preservice elementary teachers’ attitudes toward the characreristics and needs of gifres children. [Doctoral thesis]. Univercty of Northen Colorado, USA.
Akarsu, Ö. ve Mutlu, B. (2017). Üstün yetenekli çocukları anlamak: çocukların sosyal ve duygusal sorunları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 112-116.
Ataman, A. (1998). Üstün zekâlı çocuklara ana-babaları ve öğretmenleri nasıl yardımcı olabilir?. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 335-344.
Gross, M. U. M. (2004). Gifted and Talented Education Professional Development Packge for Teachers. Sydney: GERRIC School of Education.
Özsoy, Y. (1998). Özel eğitime giriş. Ankara: Karatepe Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
