ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ROMAN OKUMA TERCİHLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ: YENİŞEHİR ÖRNEKLEMİ


Özet Görüntüleme: 15 / PDF İndirme: 13

Yazarlar

  • Bilge Berrak Bozca Yenişehir Belediyesi Bilim ve Sanat Merkezi
  • Emine YAVUZ ÇETİN Yenişehir Belediyesi Bilim ve Sanat Merkezi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15720243

Anahtar Kelimeler:

popüler roman, edebi roman, 9 ve 12.sınıf, okuma alışkanlığı

Özet

Roman, anlatmaya dayalı edebî metinlerdendir, insan ilişkilerini ya da durumlarını toplumsal olguları olay örgüsü içinde anlatır.  Romanlar konu, üslup gibi ölçütlere dayalı olarak çeşitli türlere ayrılır. Araştırmamızda bu türlerden popüler ve edebî roman türleri seçilerek 9. ve 12. sınıf öğrencilerinin roman okuma alışkanlık ve tercihlerini belirlemek amaçlanmıştır. Öğrenci görüşlerini belirlemek için hazırlanan 18 soruluk anket formu ile öğrencilerin cinsiyeti, öğrenim gördükleri okul, sınıf düzeyi, kitap okuma sıklığı, okudukları roman sayısı, edinme biçimi, kitap seçme bilinci, amaçları ve okudukları roman türü ile roman tercihleri arasındaki ilişki saptanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın evrenini; Mersin ili, Yenişehir ilçesi ortaöğretim okullarında 9 ve 12. sınıf öğrencileri oluştururken örneklemini; 2022-2023 eğitim öğretim yılı 1. Döneminde, 5 değişik türde, 5 lisede, 9 ve 12.sınıfta okuyan toplam 266 öğrenci oluşturmuştur. Cinsiyet, okul düzeyi, okuma sıklığı, kitap seçme bilinci, öncelikli amaç ile roman okuma tercihi arasında ilişki bulunamamıştır. Popüler roman en çok Anadolu Lisesi’nde okunurken edebî roman, Sosyal Bilimler Lisesinde tercih edilmiştir. Yılda okunan kitap sayısı arttıkça okuyan kişi sayısında genel bir düşüş gözlenmiştir.  Öğrenciler kitapları satın almayı daha çok tercih etmektedir. Popüler roman okuyanlarda en çok fantastik-bilim kurgu tercih edilirken edebî roman okuyanlarda toplumsal ve psikolojik türler, her ikisini de okuyanlar aşk romanları tercih edilmiştir. Edebî romanların bilgi birikimi istemesi, anlaşılmasının zor olması gibi sebeplerle daha az tercih edildiği görülmüştür. Gençlerde okuma anlama becerisinin geliştirilmesi, edebî romanlarla ilgili bilinç oluşturulması gibi yollarla bu roman türünün daha çok okunması sağlanabilir.

Referanslar

Acer, F. (2013) Popüler roman ve gençler üzerindeki etkileri Bursa örneği. turkish studies - ınternational periodical for the languages, literature and history of turkish or turkic volume 8/4 spring 2013, p. 1-23. Ankara.

Erişim Tarihi: 30.12.2023,

https://www.acarindex.com/pdfler/acarindex-c19ccebe-4670.pdf

Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü., Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 34(169).

Erişim Tarihi: 30.12.2023

https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36938/422342

Coşkun, E., Karakoç, M.- Zorbaz, K. Z. Lise birinci sınıf öğrencilerinin okuma ilgi ve alışkanlıkları üzerine.

Erişim Tarihi: 30.12.2023

https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/CEYLAN-%C5%9Eehnaz-ULUTA%C5%9E-%C4%B0lkay-%C3%96MERO%C4%9ELU-Esra-OKUL-%C3%96NCES%C4%B0-%C3%96%C4%9ERETMENL%C4%B0%C4%9E%C4%B0-%C3%96%C4%9ERENC%C4%B0LER%C4%B0N%C4%B0N-%C3%87OCU%C4%9EA-BAKI%C5%9E-A%C3%87ILARININ-BAZI-DE%C4%9E%C4%B0%C5%9EKENLERE-G%C3%96RE-%C4%B0NCELENMES%C4%B0.pdf

Creswell, J. W. (2014). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Enhanced Pearson E-Text With Loose-Leaf Version-- Access Card Package. Pearson Education, Inc

Çetin, Y., Karaata C. (2010). Türk öğrencilerin kitap okumama sorununa çözüm önerileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 202-215.

Erişim Tarihi: 30.12.2023

https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4383/60167

Gündoğdu, C. Barata, B.(2016). 15 29 yaş arası gençlerin kitap okuma alışkanlıklarının incelenmesi Elazığ il örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi , vol.5, no.2, pp.36-42, 2016

Erişim Tarihi: 15.10.2022

https://avesis.inonu.edu.tr/yayin/cbebfda5-b819-4d1d-b141-093c2eee66a5/15-29-yas-arasi-genclerin-kitap-okuma-aliskanliklarinin-incelenmesi-elazig-il-ornegi

Gürbüz, H., Akın, H. (2020). Popüler roman / estetik roman kavramları ve aşk romanı. Journal of Turkology, 30(1), 1-23.

Erişim Tarihi: 12.11.2022,

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1104945

Hardal, M.(2017). Edebî ve popüler roman okuyan öğrencilerin okudukları romanlar hakkındaki görüşleri üzerine bir inceleme. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 18, S. 33, s. 453- 469. DOI: 10.21550/sosbilder.279774

Erişim Tarihi: 15.10.2022

https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosbilder/issue/30953/279774

Örnek Anket(Kitap Okuma Alışkanlığı ile İlgili).

Erişim Tarihi: 05.11.2022

https://www.academia.edu/37699061/%C3%96RNEK_ANKET_K%C4%B0TAP_OKUMA_ALI%C5%9EKANLI%C4%9EI_%C4%B0LE_%C4%B0LG%C4%B0L%C4%B0

Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Çev. Ed. M. Baloğlu, Ankara: Nobel Yayınevi.

Türk Dil Kurumu (2024). Güncel Türkçe sözlük,

Erişim Tarihi:27.10.2023,

https://sozluk.gov.tr/

Türkiye İstatistik Kurumu.(2023, Temmuz). Yaşam Kalitesi Modülü, 2022.

Erişim Tarihi: 05.01.2024

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yasam-Kalitesi-Modulu-2022

Türkiye Psikiyatri Derneği(TPD) (2023). Gençlik: Değişim Ve Süreklilik

Erişim Tarihi: 30.12.2023

https://psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/41/genclik-degisim-ve-sureklilik

Uğur, V. (2011, Ekim). 1980 sonrası Türkiye'de popüler roman. Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumunda sunulan bildiri, Çukurova Üniversitesi, Adana. Erişim Tarihi: 30.12.2023

https://turkoloji.cu.edu.tr/mine_mengi_sempozyum/veli_ugur_1980_sonrasi_populer_roman.pdf

İndir

Yayınlanmış

2025-06-17

Nasıl Atıf Yapılır

Bozca, B. B., & YAVUZ ÇETİN, E. (2025). ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN ROMAN OKUMA TERCİHLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ: YENİŞEHİR ÖRNEKLEMİ. Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 329–348. https://doi.org/10.5281/zenodo.15720243