Niğde’nin Türkleşme ve İslamlaşma Sürecinde Selçukluların Rolü
The Role of the Seljuks in the Turkification and Islamization Process of Niğde


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15721476Anahtar Kelimeler:
Niğde, Selçuklular, Türkleşme, İslamlaşma, Dini KurumlarÖzet
Niğde şehri, İç Anadolu Bölgesi’nin güneydoğusunda konumlanmış olup insanlık tarihi boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış önemli bir tarihi yerleşim alanıdır. Türklerin Anadolu’ya girişi süreciyle birlikte Niğde ve çevresi Türkleşme ve İslamlaşma süreçlerinden etkilenmiştir. Anadolu ve Balkanlarda gerçekleşen fetihler, şehirlerin sosyo-kültürel yapısında köklü değişimlere neden olmuştur. Bir şehrin Türkleşmesi ve İslamlaşması sadece siyasi bir egemenlik değişimini değil, aynı zamanda nüfus hareketleri, mimari dönüşüm, dini kurumların yaygınlaşması ve yerel kültürle etkileşim gibi çok yönlü bir süreci beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada özellikle Büyük Selçuklu ve ardından Anadolu Selçuklu Devleti’nin bu süreçte oynadığı merkezi rol incelenmektedir. Selçukluların bölgeye yerleşim politikaları, dini ve sosyal kurumları inşa etme faaliyetleri ve kültürel detayları üzerinde durulacaktır.
Referanslar
Açıkgöz, F. Demir, F. Eryaman, M. Tekiş, M. (2009). Niğde Kültür Envanteri, Niğde: Niğde Valiliği Yayını.
Ahmed, N. K. (2015). El-Veledü’ş-Şefîk ve’l-Hâfidü’l-Hâlık’ı (Anadolu Selçukluklarına Dair Bir Kaynak), I-II., Çev. Ali Ertuğrul. Ankara: TTK.
Aksarayî, K. M. (2023). Müsâmeretü’l-Ahbâr. Çev. Mürsel Öztürk. Ankara: TTK.
Apak, A. (2009). “Emeviler döneminde Anadolu’da Arap-Bizans mücadelesi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 2, ss. 95-122
Aslanapa, O. (1990). Türk Sanatı Başlangıcından Beylikler Devrinin Sonuna Kadar. I-II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Bedirhan, Y.-Atçeken, Z. (2019). Malazgirt’ten Vatana Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi. Konya: Eğitim Yayınevi.
Bozkurt, N. (2003). Cami. TDVİA. C. VII. İstanbul.
Bulut, E. (2018). Eskiçağ’da Kappadokia Bölgesi’nin Tarihi Coğrafyası. Basılmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Cassabone, O. (2007). Akhamenid İmparatorluğu Büyük Kral ve Persler. Arkeoatlas Dergisi. S. 6. ss. 20-34.
Çoban, H. (2015). Kapadokya’da Kimmerler. Cappadocia Journal of History and Social Science, S. 4. ss. 121-131.
Demirkent, I. (1992). Bizans, TDVİA. C. VI. İstanbul.
Demirkent, I. (2020) (a). Türkiye Selçuklu Hükümdarı Sultan I. Kılıçarslan. Ankara: TTK.
Doğanay. O.-İşler, B. (2019). Geç Antikçağdan Günümüze Tyana (Kemerhisar). Akdeniz Sanat Dergisi. S. 13. ss. 639-648.
Grousset, R. (2006). Başlangıcından 1071’e Ermenilerin Tarihi. Çev. Soi Dolanoğlu. İstanbul: Aras Yayıncılık.
İbn Bibi. (1996). El-evamirü’l-Alaiye fi umuri’l-Alaiye (Selçuk Name). I-II. Çev. Mürsel Öztürk. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Kazvinî, H. M. (1985). Nüzhetü’l-Kulûb, Leiden.
Kınal, F. (1991). Eski Anadolu Tarihi. Ankara: TTK.
Komnena, A. (2021). Alexiad Malazgirt’in Sonrası. Çev. Bilge Umar. İstanbul: İnkılap Yayınları.
Kurt, M. (2017). Eski Çağda Karaman, Murat Kitabevi, Ankara.
Mansel, A. M. (2014). Ege ve Yunan Tarihi. Ankara: TTK.
Müneccimbaşı, A. L. (2017). Câmiü’d-Düvel Selçuklular Tarihi / Anadolu Selçukluları ve Beylikleri. II. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
Oflaz, M. (2007). Niğde. TDVİA. C. XXXIII. İstanbul.
Öcal, (2010)
Özkarcı, M. (2007). Niğde/Mimari. TDVİA. C. XXXIII. İstanbul.
Ramsay. W. M. (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası. Çev. Mihri Pektaş. İstanbul: MEB Basımevi.
Sevim, A. (2006). Azîmî Tarihi Selçuklular Dönemiyle İlgili Bölümler (H. 430-538=1038/39-1143/44). Ankara: TTK.
________ (2020). Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, Ankara: TTK.
Sevim, A.-Merçil, E. (2023). Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset-Teşkilat ve Kültür. Ankara: TTK.
Sevin, V. (2003). Anadolu Arkeolojisi. İstanbul: Der Yayınları.
Şahin, İ. (2007). Nevşehir. TDVİA. C. XXXIII. İstanbul.
Tekin, O. (2012). Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
Togan, Z.V. (1981). Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun Kitapevi.
Turan, O. (2011). Selçuklular Zamanında Türkiye, İstanbul: Ötüken Yayınevi.
Üçok, B. (1968). İslam Tarihi- Emevîler-Abbasîler, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, LXXXI/L, Sevinç Matbaası.
Yediyıldız, B. (2012). Vakıf. TDVİA. C. XLII. İstanbul.
Yıldız. H. D. (1988). Abbâsîler. TDVİA. C. I. İstanbul.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.