Ases Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi

Yer Altından Notlar Kitap Analizi

Melih Burak Özdemir — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Bu çalışmada, yazarlığını Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’in yaptığı Yeraltından Notlar kitabının kuramsal analizinin yapılması hedeflenmektedir. İnsanın iç dünyasına ait karmaşayı, çatışmayı ve insanın duygu durumuna ait betimlemeleri eserlerinde oldukça başarılı bir şekilde ortaya koyabilen bir yazar olarak Dostoyevski’nin; özellikle psikoloji, sosyoloji, felsefe gibi disiplenlerce kullanılabilecek oldukça başarılı eserlere imza attığı, Yeraltından Notlar kitabının da bunlardan biri olduğu söylenebilir. Romanın temel sorunsalını, modern yaşam içerisinde kendisini yalnız hisseden bir bireyin toplumla olan kopuk ilişkisi, toplumdan kendini izole edişi ve karmaşık duygu durumu oluşturmaktadır. Roman kahramanının (öznesinin) gerek kendi iç dünyasında yaşadıkları gerekse de toplumla olan ilişkisi bağlamında romanın kuramsal analiz yapabilmeye uygun olduğu düşünülmektedir. Bu anlamda elde edilen çıktıların da kuramsal analiz yapabilmeye elverişli olduğu söylenebilir. Kitap analizlerinin farklı disiplinlerce kullanılması ve kuramlar üzerinden kitap analizlerinin yapılmasının, lisans eğitimleri sırasında ruh sağlığı alanında eğitim gören öğrenciler için faydalı olabileceği yorumunda bulunulabilir. Kuramların içselleştirilmesi ve terapötik bir öğe olarak kitaplardan yararlanılmasının bu anlamda alana katkı koyacağı düşünülmektedir.

Film Analizi Yöntemi İle Gestalt Terapi Yöntemine Bir Bakış

Beyza Teyyar, Meryem Karaaziz — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Özet

Duvara Karşı filmi,Cahit ile Sibel çiftinin tesadüfen psikiyatri servisinde tanışıp hayatlarına şans vermesini anlatmaktadır.Psikolojik olarak zor bir dönemden geçen ve intihar girişiminde bulunan alkol ve uyuşturucu bağımlısı Cahit ve aile baskısıyla yaşayan,intihar girişimlerinde bulunan Sibel tedavi görmek için gittikleri psikiyatri servisinde tesadüfen tanışıp hayatlarına dokunmaya karar vermekte ve formalite icabı evlenmektedirler.Zaman geçtikçe birbirlerine duygu beslemeye başlarlar ancak bu duygularıını bastırmaktadırlar.Bu bastırış;ilişkinin gidişatını, çiftin hayatlarını değiştirmektedir.Bu araştırmada Duvara Karşı adlı filmin ana karakterleri alkol ve madde bağımlılığı,geçmiş travmalar,intihar girişimleri ve duyguları bastırma açısından analiz edilmiştir.Yapılan bu çalışmada Gestalt Terapi Yöntemi kullanılmıştır.

Gestalt terapisi, bireyin geçmiş deneyimlerinden ziyade şu anda neler hissettiğine ve düşündüğüne odaklanır. Terapinin amacı, bireyin şu anki farkındalığını artırmak ve bu farkındalık sayesinde kişisel gelişim sağlamaktır. Bu doğrultuda,Gestalt Terapisinin kuramsal kavramları,terapistin rolü,ailenin değerlendirmesi,terapinin amacı,terapi teknikleri açıklanması ve ‘’Duvara Karşı (Gegen die Wand)’’ isimli filmin analizi ile açıklanan kavramların örneklendirilmesi amaçlanmaktadır.Sonuç olarak, bu çalışmanın Gestalt Terapisi ile ilgili kuramsal bilgiyi destekleyerek ve bu yaklaşımın uygulamasına örnek oluşturarak alanda çalışan ya da halen eğitimini sürdüren uzmanlara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.

Türkçe ve Macarcadaki İki Yapım Ekinin Karşılaştırılması

Burçin Çalışkan — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Türkçe ve Macarca arasındaki köken ilişkisi yüz yılı aşkın bir süredir tartışılmakta olan bir meseledir. Türkçeden Macarcaya geçmiş birçok kelimenin varlığı bilinmekle beraber bu iki dil arasındaki ilişkinin sadece kelime alışverişi düzeyinde mi olduğu, yoksa yapısal ortaklık ve etkileşimlerden mi kaynaklandığı meselesi henüz aydınlatılamamıştır. Tarihin farklı dönemlerinde Macarların çeşitli Türk topluluklarıyla -Hazarlar, Avrupa Hunları, Peçenekler, Bulgarlar ve Osmanlılar- çok sıkı ilişkileri olmuş ve bu ilişkiler tabii olarak dile de yansımıştır. Ural-Altay dil ailesi teorisi ortaya atıldığında her iki dilin bu dil ailesine mensubiyeti belirtilmişse de zamanla bu görüş bırakılarak Ural ve Altay’ın iki farklı dil ailesi olduğu görüşü kabul edilmiş, böylece Türkçe ve Macarca farklı dil aileleri içinde değerlendirilmiştir. Ancak akrabalık meselesi tartışılmaya devam etmektedir.

Türkçe ile Macarca arasındaki benzerlikler tarihsel yakınlıklardan dolayı meydana gelen bir ödünçleme mi yoksa bu iki dil, gerçekten aynı kökenden mi geliyor? Bu konuyla ilgili yapılacak her yorum, kanıt gerektirir. Bunun için de karşılaştırmalı çalışmalara ihtiyaç vardır. Her iki dilin eklemeli bir yapıya sahip olması, öncelikle iki dil arasındaki ek karşılaştırmalarının ne kadar önemli olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.

Bu amaçla, bu makalede Türkçedeki isimden isim türetme eklerinden +lXk ve +CXk/+CAk/+cXğAz/+cAğIz ile Macarcadaki +sÁg ve +kA /+(V)cskA ekleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar, tanıklar eşliğinde yapı ve işlev boyutuyla tartışılacaktır.

KADINA ŞİDDETE KARŞI HADİSLERLE FARKINDALIK OLUŞTURMA

Çağlar AKTÜRK, Arzu KARAYEL, Fatma TEKİN, Fatma Kerime AKTÜRK — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Kadına verilen değer, tarih boyunca değişiklik göstermiştir. İslamiyet’in ortaya çıkışıyla birlikte kadınlara yönelik bakış açısında olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. Bu araştırmada, İslam dininin kadına yönelik tutumu, Kur’an ayetleri ve Hz. Peygamber’in hayatı esas alınarak ele alınmıştır. Kadına yönelik şiddete karşı hadislerle farkındalık oluşturulması hedeflenmiştir. Yarı deneysel desen ile gerçekleştirilen bu çalışmada kontrol grupsuz, ön-son test yöntemi benimsenmiştir. Bu bağlamda afişler hazırlanmış, web sitesi oluşturulmuştur. Çalışmaya, 61’i kadın ve 6’sı erkek olmak üzere öğrenci ve velilerden oluşan toplamda 67 kişi katılmıştır. Yanlış yorumlanan kavramlar ve ayetler, İslam’ın temel değerleriyle ilişkilendirilmiş ve Hz. Peygamber’in hadisleri ile desteklenerek sunumlar hazırlanmıştır. Sunum öncesi ve sonrası anket uygulamaları gerçekleştirilerek farkındalık düzeylerindeki değişimler analiz edilmiştir. Ölçek puanları SPSS Statistics 26 ile tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerle gösterilmiştir. Verilerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra parametrik testler uygulanmış, cinsiyet ve katılımcı türüne göre ön test sonuçlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Sonuç olarak, yapılan çalışma ile katılımcıların farkındalık düzeyinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Dopamin Etkisiyle Oluşan Sosyal Medya Bağımlılığının Fen Lisesi Öğrencilerinin Ders Çalışma Tutumlarına Olan Etkisi

İbret Dal, Nurcihan GÖK — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Beynimiz tarafından üretilen ve davranışları motive etmede başrol oynayan bir kimyasal olan dopaminin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının öğrencilerin ders çalışma tutumları ile yakından ilişkili olduğu düşünülmektedir. Yapılan literatür taramasında sosyal medya bağımlılığı üzerine birçok çalışmanın yapıldığı görülmüş ancak dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini konu alan bir araştırmaya rastlanmamıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın başlıca amacını da dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini ortaya çıkarmak oluşturmuştur.

Odak grup görüşmesi yöntemiyle yapılan bu çalışma, Osmaniye ili Kadirli ilçesinde yer alan bir devlet fen lisesinde, 2023-2024 öğretim yılında dördü kız, dördü erkek toplam sekiz öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini fen lisesi öğrencileri, örneklemini ise görüşmeye katılan bu sekiz öğrenci oluşturmuştur. Araştırmaya ilçede bulunan özel fen liseleri, Anadolu liseleri ve meslek liseleri öğrencileri dahil edilmemiştir.

Dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına olan etkisini ortaya çıkarmak amacıyla katılımcılara toplam yedi soru sorulmuş ve ayrıntılı cevap alınmaya çalışılmıştır. Bunun için öğrencilere, ders çalışırken telefonu yanlarında bulundurup bulundurmadıkları, sosyal medya bildirimlerine anında bakıp bakmadıkları, bu ortamlarda günde yaklaşık ne kadar vakit harcadıkları ve kendilerini bağımlı olarak görüp görmedikleri gibi sorular yönlendirilmiştir. Ayrıca sosyal medya kullanımının ruhsal durumlarını nasıl etkilediği de öğrenilmeye çalışılmıştır.

Sonuç olarak, dopamin etkisiyle oluşan sosyal medya bağımlılığının fen lisesi öğrencilerinin ders çalışma tutumlarına büyük oranda etki ettiği görülmüş fakat söz konusu öğrencilerin bu durumun farkında olduğu ve yaşamsal öneme sahip durumlarda sosyal medya kullanımını askıya almayı başarabildikleri anlaşılmıştır.

MATEMATİK VE BİLGİSAYAR ALANI DİSİPLİNLER ARASI UYGULAMA ETKİNLİKLERİNİN 7. SINIF ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK, BİLİM VE TEKNOLOJİ ÖĞRENMESİ ÜZERİNDE ETKİSİ

Hilal Boyraz — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Çalışmanın oluşmasında TÜBİTAK 2022 Matematik Yılı Özel Çağrısı amaç ve hedefleri etkili olmuştur. Etkinlikler 21. yüzyıl ışığında araştırmaya iten, merak uyandıran, buluş yoluyla öğretim stratejisinin uygulandığı, katılımcının doğrudan yaşantı geçireceği teknoloji destekli etkileşimli çalışmalardan oluşmaktadır. Bu çalışmada, öğrencilerin matematik alanıyla ilgili öğrenme ortamlarında birebir yaşantı geçirmeleri, farklı öğretim metotları konusunda deneyim kazanmaları, teknoloji ile bir arada çalışmaları, yaratıcı ve bilime olan ilginin artırılması amaçlanmaktadır. Etkinliklerle teknoloji destekli etkileşimli öğrenme ortamları yaratarak öğrenmeyi ilgi çekici hale getirip eğlenerek öğrenme planlanmaktadır. Projede 2023-2024 eğitim öğretim yılında Kayseri ilinde devlet okulunda 7. sınıfta öğrenim gören l özel yetenekli ortaokul öğrencileri hedef kitle olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin 7. sınıf olarak seçilme sebebi, ortaokul son sınıfa geçerken matematiğe olan ilgilerini artırmak ve matematik okuryazarlığı becerisi kazandırarak öğrencilerin kendi ilgi, yeteneklerine göre lise seçiminde karar vermelerini sağlamaktır. Fırsat eşitliği ve projenin yaygın etkisinin artması için Kayseri ilinin farklı merkez ilçelerinden (Hacılar, Melikgazi, Kocasinan, Talas) 12 kız ve 12 erkek olmak üzere toplamda 24 öğrenci yer almıştır. Çalışma, nitel bir çalışmadır. Görüşmeye katılanlardan elde edilen verilerin analizi nitel çalışmalarda daha çok tercih edilen betimsel analiz yöntemi ile yapılmıştır. Görüşme bulguları kategorilere ayrılarak kullanım sıklığı ve frekans yüzdeleri bulunmuştur. Sonuç olarak öğrencilerin matematik alanıyla ilgili öğrenme ortamlarında birebir yaşantı geçirmeleri, farklı öğretim metotları konusunda deneyim kazanmaları, teknoloji ile bir arada çalışmaları, yaratıcı ve analitik düşünmeleri, bilime olan ilginin artırıldığı bulgularla görülmektedir. Etkinliklerle teknoloji destekli etkileşimli öğrenme ortamları yaratarak öğrenmeyi ilgi çekici hale getirip eğlenerek öğrenmeyi sağlamıştır.

PROBLEM DAVRANIŞLARIN AZALTILMASINDA İŞLEVSEL İLETİŞİM ÖĞRETİMİNİN ÖNEMİ

Turan Başkonuş — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Bu makalenin amacı, ilgili literatür kapsamında problem davranışların azaltılmasında işlevsel iletişim öğretiminin önemini incelemektir. Problem davranışların bireylerin sosyal, akademik ve kişisel gelişimlerini olumsuz etkilediği, özellikle eğitim ortamlarında başarıyı ve sosyal uyumu engellediği belirtilmektedir. İşlevsel iletişim öğretimi, bireylerin ihtiyaç ve duygularını etkili bir şekilde ifade etmelerini sağlayarak, problem davranışların azalmasında kritik bir rol oynamaktadır. Literatürde işlevsel iletişim becerilerinin kazandırılmasının, bireylerin öz düzenleme, sosyal uyum ve duygusal zekâlarını artırdığı vurgulanmaktadır. Özel gereksinimli bireyler açısından, iletişim becerilerinin geliştirilmesi, problem davranışların azaltılmasına ve yaşam kalitesinin artmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca, işlevsel iletişim öğretiminin eğitimciler için stres yönetiminde bir araç olduğu ve daha olumlu bir öğrenme ortamı yarattığı ifade edilmektedir. Bireyin ihtiyaç duyduğu iletişim becerilerini geliştirmek, onların sosyal ve duygusal sağlığını desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda problem davranışlarının önlenmesine ve azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Sonuç olarak, eğitim ortamlarında problem davranışların azaltılması için işlevsel iletişim öğretimine yönelik sistematik ve süreklilik arz eden bir yaklaşım benimsemenin önemli olduğu ifade edilebilir.

Kırık Çember’ Filminin Gottman Çift Terapisi Yöntemi ile İncelenmesi

NESLİHAN BAYKAL TUNA, Doç.Dr.MERYEM KARAAZİZ — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Çift ve Aile Terapisi eğitimlerinin yürütülmesinde film analizi yönteminin kullanılması, kuramsal bilgilerin filmin karakterleri aracılığıyla gözlem ve uygulama yapılmasını olanaklı kılmaktadır. Bu çalışmada ‘Kırık Çember’ filmi Gottman Çift Terapisi yönteminden yararlanılarak film analizi yöntemi ile incelenecektir. Elise ve Didier’ ın, tutkulu bir aşk ile başlayan ilişkileri altı yaşındaki kızları Maybell’ in ölümü ile derinden sarsılır. Gottman Çift Terapisi, Dr. John Gottman ve Robert Levenson tarafından boylamsal araştırmalara dayanarak geliştirilmiş, duyguları odağına alan bir çift terapisi yöntemidir. Gottman yönteminin Türkiye’ de kullanımına dair çalışmalar sınırlı sayıdadır. Yapılan literatür taramasında farklı Aile ve Çift Terapisi ekollerinin film analizi yöntemi ile ele alındığı görülmüş ancak Gottman Çift Terapisi yönteminin film analizi ile incelenmesi üzerine bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın literatüre kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE AKADEMİK ÖZ YETERLİK İLE EĞİTİM STRESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Nuray Aşantuğrul — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Araştırmada üniversite öğrencilerinde akademik öz yeterlik ile eğitim stresi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırma, ilişkisel tarama modeline uygun biçimde gerçekleştirilmiştir. Araştırma çalışma grubunu, uygun örnekleme yoluyla seçilen 410 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcıların 206’sı kadın, 204’ü erkektir. Veri toplama aracı olarak Akademik Özyeterlik Ölçeği ile Eğitim Stresi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veriler pearson momentler çarpımı korelasyon ve çoklu regresyon analizi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda öğrencilerin akademik öz yeterlik düzeyleri ile eğitim stresi düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki (r=.-369, p<.01) elde edilmiştir. Bununla birlikte akademik öz yeterlik değişkeninin eğitim stresindeki toplam varyansın yaklaşık %14’ünü açıkladığı yani eğitim stresinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir (R=.369, R2= .136, p<.01). Araştırmadan elde edilen bulgular literatür doğrultusunda değerlendirilerek gelecek çalışmalar için öneriler getirilmiştir.

Sosyal Hizmet ve Merhamet Yorgunluğu Kavramı

Mehmet Selahattin KARAHAN, Prof. Dr. Leyla ÖZGEN — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Bu çalışmada, sosyal hizmet alanında çalışan profesyonellerin sıklıkla karşılaştığı merhamet yorgunluğu kavramının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın amaçlarına yönelik literatür taraması yapılarak bir derleme çalışması oluşturulmuştur. Merhamet yorgunluğu, sürekli olarak travma ve stres yaşayan bireylere yardım etme sonucu olarak ortaya çıkan duygusal ve fiziksel yorgunluk halidir. Sosyal hizmet uzmanları, yüksek stres, yoğun duygusal yükler ve zorlayıcı durumlarla sıkça karşılaşırlar. Bu çalışma, sosyal hizmet uzmanlarının merhamet yorgunluğunun üstesinden gelebilmesi için öz bakım uygulamalarının ve sosyal destek mekanizmalarının önemini vurgulamaktadır. Sosyal hizmet uzmanlarının, merhamet yorgunluğuyla etkin bir şekilde mücadele edebilmesi için gerekli olan destek sistemleri ve bilinçli farkındalık düzeyinin artırılması hedeflenmektedir.

Güzel ve Çirkin Filminin Kabul ve Kararlılık Terapisi Bağlamında İncelenmesi

zeynep ülkü, doç. dr. meryem karaziz — Fri, 20 Dec 2024 00:00:00 +0300

Güzel ve Çirkin filmi Belle ve Canavarın büyülü ve zorlu aşkını konu almaktadır. Günün birinde Prensin kendine yapılan büyü sonucu korkunç bir canavara dönüşmesiyle başlar. Eğer on sene içinde kendisine aşık olan herhangi bir kadın çıkmazsa sonsuza kadar canavar olarak kalacaktır. Canavar bir gün şatosuna izinsiz giren Maurice adında yaşlı bir adamı tutsak alır, olanları duyan kızı Belle babasının özgürlüğü karşılığında şatoda esir olmayı kabul eder. Canavarı tanımaya başladıktan sonra korkutucu olan görüntüsünün altında aslında çok iyi bir kalp taşıdığını görür. Film bize düşünce ve algılarımızı değiştirebileceğimizi, karşımızdaki bireyi olduğu gibi kabul etmenin de mümkün olduğunu vurgulamaktadır. Bu çalışmada Güzel ve Çirkin filminin Kabul ve Kararlılık Terapisi ile incelenmesi hedeflenmektedir. Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT), Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) modelinin üzerine son zamanlarda ortaya çıkan günümüzde yeni kullanılmaya başlanmış bir terapi ekolüdür. KKT hayatımızdaki olumsuz duygu, durum, düşünce ve olayları reddetmeyi değil kabul etmeyi ve onları hoşgörü içerisinde kendi değerlerimiz doğrultusunda yaşamımıza uyarlamayı hedeflemektedir. Filmde bu kavramlara karşılık geldiği düşünülen ifadeler ve sahneler analiz edilmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak duygu, düşünce ve algıların değiştiğinde aslında karşımızdaki bireyi olduğu gibi kabul etmenin mümkün olduğu asıl önemli olanın algımızı değiştirmek olduğunu anlatan filmin kabul ve kararlılık terapisi bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır.